Erica uit verhaal 8 is onlangs gestopt na 29 jaar kleuteronderwijs. Eén van de redenen waarom ze het niet meer kon opbrengen, was het verplichte toetsen van kleuters:
“Wat mij al enorm stoorde aan die toetsen was de sfeer, waarin ze moesten worden afgenomen. Voor de kleuters is die sfeer nieuw, want je kunt en mag niet meer bij elkaar kijken en zeker niet overleggen, er dient gezwegen te worden. De juf bedient zich op haar beurt ook nog eens van een afgepast taalgebruik en herhaalt de opdracht slechts een maal, ook een onbekend fenomeen.
Aangezien er mensen vrij geroosterd moesten worden (om halve groepen op te vangen), was het tijdstip voor de ene groep beduidend gunstiger dan voor de andere. Aan het eind van de ochtend ligt de concentratie nu eenmaal lager dan wanneer je net fris en fruitig binnenkomt. Daar doet ook een betrokken juf niks aan. De tweede helft van de middag wordt al helemaal moeilijk. De beginsituatie is ook nog eens per kind verschillend. Als je in oktober al 6 bent geworden, heb je in januari tijdens de afname van de toets de leeftijd van 6.3 bereikt, maar word je pas in september van dat jaar 6, dan ben je net 5.4 maanden oud als die toets voor de oudste kleuters moet worden afgenomen. Die gegevens worden niet meegenomen in de toetsresultaten. Bij de toets jongste kleuters zie je bij vraag 9 een afbeelding van een vleugel, een viool en een blokfluit. Het kind moet een streep zetten onder toetsen. Mijn Afghaanse kindertjes, die in een asielzoekerscentrum geboren zijn, hebben nog nooit een piano gezien, maar volgens mij zegt het onbekend zijn met dit instrument echt helemaal niets over hun toekomstige leesproces.
Als je eerlijke resultaten zou willen, zou je elke kleuter op dezelfde leeftijd en op hetzelfde tijdstip de toets af moeten nemen. Je middelt iets op basis van verschillen, dat is niet zuiver. Ik heb wel ondervonden dat mijn jonge collega’s de toets als een bevestiging zagen. Zij zwemmen in de kleuterzee.”