en hun juffen ook
Onder die titel schreef Aly Liefhebber-Elgersma, samen met Ad Bok, in 1992 een boek met onderwijsverhalen en reflecties uit de kleutergroep van de basisschool.
Een boek dat weliswaar in een oplage van 2500 stuks de wereld in ging, maar dat inmiddels onvindbaar is, ook niet in reguliere bibliotheken. Voor veel leerkrachten die de Kleuter Leidster Opleiding School (KLOS) hebben gedaan was, en is, het een hartversterkend en enthousiasmerend betoog over de zelfstandige kleuterschool.
Aly Liefhebber schreef het boek zeven jaar nadat de Wet op het Basisonderwijs van 1985 is ingegaan, waardoor kleuteronderwijs en lagere school basisschool werden. Een aantal verhalen stamt overigens van voor 1985. Een algemeen kenmerk was dat er nooit sprake was van een opgelegde methode.
Zij beschrijft heel aanstekelijk hoe zij de klas leidend laat zijn; zij is de toeschouwer en aangever, maar nooit de regisseur. Zij faciliteert, meer niet.
Er mag ook op gereflecteerd worden, maar dan om zelf een helderder houding in te nemen, niet om de kinderen bij te sturen. En dat doet ze veelvuldig en overtuigend.
Onder het kopje, ‘Waar ben ik eigenlijk mee bezig?’ gaat Aly Liefhebber bij zichzelf te rade, en constateert dat ze op deze manier niet meer met de kinderen wil werken. En dus maakt ze een lijstje met waarnemingen van het gedrag van peuters. Die reflecties zien er allemaal uit alsof gister zijn gemaakt!!
Als er al regels zijn, zoals de hier weergegeven Regels van de vrijheid, zijn die gebaseerd op de aanwezige behoefte in de klas, ze maakt ze zelf.
Voor haar praktijk als kleuterjuf heeft ze zich sterk laten inspireren door het door Dr. Ferre Laevers (Leuven) ontwikkelde Ervaringsgericht Onderwijs, dat respect toont voor de kleuterfases en niet-opbrengstgericht is.
Inmiddels is Aly Liefhebber weer in beeld, en met haar nog ruim 20 exemplaren van haar boek. Het kost € 13,-, inclusief portokosten. Interesse: een mailtje naar gcceggen@xs4all.nl, en het wordt thuisgestuurd. Het boek is aanstekelijk geschreven en rijk van illustraties voorzien. Ook daardoor inspireert het heel direct en praktisch.
Hoewel Aly Liefhebber nog met veel interesse het kleuteronderwijs volgt is ze niet meer actief in de sector. Haar grote passie die ze nu uitleeft is boetseren.
Coen Eggen
Wat een inspirerend stuk. Wat mij betreft prachtig om naast het zwartboek te leggen. Als PABO-studente maakte het zwartboek veel indruk op mij, maar vond ik het ook zwaarmoedig. Fijn om zo’n krachtige leerkracht daarnaast te kunnen zetten als tegenhanger en bron van inspiratie.