Boekbespreking
Basisonderwijs zonder basis / Basisonderwijs met basis
Door: Ewald Vervaet uitg. Gelling publishing ISBN 978-90-78440-81-9
Het is een dubbelboek met aan de ene kant een groot dik deel met een rode kaft “Basisonderwijs zonder basis” en als je het omkeert een dun deel met een blauwe kaft “Basisonderwijs met basis”. Het is aanlokkelijk om met het laatste te beginnen. Dan ontdek je al gauw, dat je het andere deel nodig hebt.
Het is een belangrijk boek, omdat het op zorgvuldige en wetenschappelijk verantwoorde wijze aantoont waar het mis gaat in het hedendaagse kleuteronderwijs en hoe dat zo gekomen is. De twee onderwerpen, die behandeld worden zijn aan de rode kant:
– Waarom het niet zinvol is om met onderwijs te beginnen bij kinderen, die daar psychologisch niet rijp voor zijn.
– Waarom een test geen bruikbaar middel is om aan te tonen, of een kind aan lezen toe is.
Aan de blauwe kant vind je oplossingen hoe, volgens de schrijver, het onderwijs op de basisschool ingericht zou kunnen worden.
Er is voor gekozen om alle informatie, onderzoeken en voorbeelden in het boek zelf te beschrijven. Daardoor is het niet nodig, om allerlei andere wetenschappelijke boeken te bestuderen, wat een voordeel is. Door de vele verwijzingen en voorbeelden is het echter geen gemakkelijk leesbaar boek geworden.
Voor oudere kleuterleerkrachten is de beschrijving van de historische ontwikkeling van de basisschool interessant. Zij hebben het allemaal langs zien komen: Kohnstamm, Langeveld, Vygotskij, ontwikkelingsgericht onderwijs …. Andere leerkrachten kunnen in het boek argumenten vinden om met hun bestuur en/of inspectie in gesprek te gaan. In die zin zou dit boek ook aan te bevelen zijn aan de wetenschappers, die ons onderwijs vormgeven.
Het boek gaat goeddeels over het leesonderwijs en dan met name over het technisch lezen. De titel: “Basisonderwijs met basis” dekt dan ook niet helemaal de lading. Immers de basis voor het onderwijs, zoals die in de kleuterklassen gelegd zou moeten worden, bestaat naast een klein stukje klank- en vormspel, zoals beschreven in het boek, voor een veel groter deel uit een brede taalontwikkeling, de motorische ontwikkeling, het leren omgaan met elkaar, spelen, vertellen, zingen. Als dit boek door de juiste personen gelezen wordt, kan het een bijdrage leveren om voor al deze ontwikkelingsdoelen meer ruimte te scheppen.