Kleuterleerkracht zijn. Wat is het een mooi vak! Na een 4-jarige opleiding aan de PABO (voltijd) en een succesvol afgeronde stage, ben je er klaar voor. Daar ga je nochtans vanuit. Maar is een PABO-opleiding echt wel voldoende om de kleuters het juiste basisonderwijs te bieden? Daar valt over te discussiëren. Dus laten we dat even doen…
In een gesprek met kleuterjuf Ilse werd duidelijk dat in ieder geval zijzelf niet per se tevreden is over haar PABO-opleiding. “Zelf heb ik op latere leeftijd de PABO gedaan en heb ervaren dat er bijzonder weinig aandacht is voor de kleuter. Na mijn studie realiseerde ik me dat ik nog veel te weinig over de kleuters geleerd had. Gelukkig kon ik terecht bij een oude kleuterjuf met een KLOS-opleiding. Bij haar heb ik een cursus gevolgd. Zowel van haar als van haar mede KLOS-collega’s heb ik veel bijgeleerd.” Ilse merkt duidelijk dat haar PABO-collega’s deze extra opgedane kennis missen.
Dit gebrek aan kleuterkennis is zonde. Volgens Ilse leidt het tot een onvolledige of zelfs verkeerde begeleiding van de kleuter, die daar op latere leeftijd last van krijgt. “Kijk maar eens naar de motoriek van kleuters. Als dat niet goed wordt aangepakt zorgt dat mede voor problemen bij het schrijven en knippen. Dit leidt dan weer tot mogelijke gedragsproblemen op latere leeftijd.”
Een praktijkvoorbeeld van juf Ilse laat zien dat de lessen van de leerkrachten niet altijd bedoeld zijn om de kleuter uit te dagen, maar vooral om het ze makkelijk te maken. Zo vertelt ze hoe er in kleutergroepen gebruik gemaakt wordt van doorzichtige kralenplanken. De uitdaging voor de kinderen is ver te zoeken wanneer de voorbeeldafbeelding onder het doorzichtige plankje wordt gelegd. “De kinderen lossen een puzzel op, in plaats van het zelf tellen van de pinnetjes en kraaltjes op het voorbeeld. Met het werken van de linkerhand naar de rechterhand, wat bij goed gebruik van een kralenplank geoefend wordt, wordt een begin gemaakt met het ‘denken’ van links naar rechts. De voorloper van het leren lezen en schrijven.” Ze wil wel graag benadrukken dat deze verkeerde opvatting van de kleuterleerkracht niet de schuldige is. “Aangezien deze kleuter-kennis nooit onderdeel was van de leerstof op de PABO, kun je deze leerkrachten nergens van beschuldigen. De PABO moet hier iets aan doen en Den Haag moet wakker worden!
Dit is meteen een mooi bruggetje naar onze politieke hoofdstad. Want hoe wordt daar eigenlijk tegen dit probleem aangekeken? Maken onze politici zich er überhaupt wel druk om, dat onze kleuterleerkrachten niet de juiste gespecifieerde opleiding krijgen? Het antwoord is: Ja. Sterker nog, ze zijn er al ruim 10 jaar over aan het discussiëren. Is er in die tijd enig resultaat geboekt? Ook dat antwoord is: Ja. In maart van dit jaar werd er een motie aangenomen in de kamer die de differentiatie van de specialisering van het jonge kind (groep 1 tot 4) en het oude kind (groep 5 tot 8) mogelijk maakt op de PABO-opleiding. Dit is natuurlijk een mooie positieve ontwikkeling. Vraag blijft: Is deze specialisering in de PABO-opleiding voldoende om specificeerde kleuterleerkrachten voor de klas te krijgen?
Bent u tevreden over uw eigen of de huidige PABO-opleiding? Welke lessen van uw opleiding zijn u het meest bijgebleven? Gebruikt u deze nog steeds in de praktijk? Laat het ons weten in de reacties hieronder.
Ook wij zijn nooit te oud om te leren. Zeker niet als we onze kennis en ervaring kunnen overdragen van kleuterjuf tot kleutermeester en andersom! Wij zijn altijd op zoek naar meer meningen en ervaringen over het kleuteronderwijs. Bent u een kleuterleerkracht, (groot-)ouder, (oud-) leerling etc. en wilt u uw mening over de kleuters graag laten horen? Stuur ons dan een mailtje of persoonlijk bericht (facebook) en wie weet vertolken wij uw mening binnenkort op onze socials.
BAC
Als de tweede jaars studenten van de pabo vanuit de opleiding in oktober de opdracht krijgen een rekentoets af te nemen zijn we er volgens mij nog lang niet. Dan zullen er op de pabo ook mensen les moeten geven die zelf gespecialiseerd zijn in het jonge kind
Een kleuter staat aan het begin van z’n schoolloopbaan. Loopt vol verwondering de school in en is nieuwsgierig naar alles!
Een kleuterleerkracht kijkt wat dat kind nodig heeft, zorgt voor een rijke, maar dan ook echt een rijke en uitdagende omgeving. Dat vraagt niet alleen om kennis observatie en een juiste interpretatie, maar ook om het voeren van gesprekken met kinderen. Het voor hen openen van deuren naar onontdekte gebieden…
We moeten de kinderen behoeden voor het kwijtraken van hun creativiteit, originaliteit en autonomie. Maar juist die elementen koesteren en stimuleren. Dat vraagt om leerkrachten met kennis, lef, liefde voor hun vak en de behoefte tot leren.
Helemaal mee eens met de specialisatie voor kleuters. Ik heb in 1969 de opleiding gedaan tot kleuterleidster. Deze duurde 3 jaar. 2 x in de week moesten wij naar de stageschool. Heel veel lesjes gegeven en daardoor ervaring opgedaan. Dat wil niet zeggen dat ik daarna stil gestaan heb. In mijn loopbaan heel veel cursussen, workshops, en trainingen gedaan. Heel veel nieuwe literatuur bij gehouden. Ik heb een hele tijd met een maatje , ook van de KLOS, samengewerkt. Wij waren altijd met vernieuwingen bezig.
Ik zou graag alsnog de de KLOS willen doen! Doe al 15 jaar kleuters, maar altijd het gevoel gehad, ik mis iets. Waar heeft u de workshop gevolgd? Zou de cursus specialisatie het jonge kind ‘dekkend’ zijn???
Met die cursus kom je al een heel eind
Als een LIO pas aan het eind van de stage leert hoe je met kleuters in het speellokaal dient om te gaan (best handig als je een paar keer per week beweegles hoort te geven – als het regent of flink koud is moet je tenslotte wel regelmatig het speellokaal in) dan concludeer ik dat de PABO hier zeker een verbeterpunt heeft!
Kleuters behoren iedere dag ten minste 1 keer een bewegingsles te krijgen. Beweging is immers ook de voorloper voor het latere taal en reken onderwijs! BV. Ga voor, achter of op de bank zitten….? Op de KLOS kenden we drie verschillende bewegingslessen. Een speelles, een zangbewegings les en een les met gymmaterialen.