Naar aanleiding van een hoorzitting in de Tweede Kamer (over leesvaardigheid; 23 september 2020) is er een briefwisseling op gang gekomen met de bedenker van het leesprogramma Bouw!, prof.dr. Aryan van der Leij, en de bekende leesonderwijsspecialist dr. C. Vernooy.
Het onderwerp van schrijven was vooral Directe Instructie en Bouw!. De correspondentie is bij Stichting Histos helemaal te volgen als ‘Gedachtewisseling 10’.
Kern
De kern van de gedachtewisseling is dat Directe Instructie en Bouw! ten onrechte de psychologische ontwikkeling van het kind negeren of ontkennen. Ze zijn dan ook op iets anders gebaseerd dan op die ontwikkeling, namelijk op statistiek en tests van het Cito-type.
In plaats van het kind en zijn ontwikkeling centraal te stellen en te volgen worden kinderen getraind. De onderzoekers nemen aan dat een getraind kind de getrainde stof echt beheerst. Het kan niet anders of die aanname is niet goed onderzocht want in de praktijk merken leerkrachten maar al te vaak dat een getraind kind iets oppervlakkig nadoet of -zegt en het binnen de kortste keren ook weer vergeet. In zekere zin erkent de bedenker van Bouw! dat zelf ook: zelfs na 14-24 maanden training is 15% van de kinderen nog steeds een heel zwakke lezer! (Zie ‘Begin vroeg met de strijd tegen leesproblemen’, p.31, middelste kolom.)
De WSK is op de goede weg!
Wat is nu het belang van deze gedachtewisseling? Volgens de kerngroep is dat belang groot: voor het eerst in ons bestaan krijgen we vanuit de wetenschappelijke wereld reactie. Het valt ons echter op dat de eerste wetenschapper (Vernooy) al vlug stopt met schrijven. De tweede (Van der Leij) gebruikt woorden als: ‘nepinformatie’, ‘leugens’, ‘excrement’ en zo meer. Bovendien, zo schrijft hij, dacht hij dat ‘die hele WSK een verzinsel was’. Verder herhaalt hij dat Bouw! heel goed is. Dat is onzes inziens geen inhoudelijke gedachtewisseling, die de wetenschap waardig is.
We kunnen concluderen dat onze zienswijze op de kleuter en op kleuteronderwijs in feitelijk opzicht op een stevige bodem staat. We zijn op de goede weg!
Op naar goed – dat wil zeggen kindeigen én wetenschappelijk verantwoord – kleuteronderwijs op alle basisscholen! En op naar een goede – kindeigen én wetenschappelijk verantwoorde – opleiding tot kleuterleerkracht aan alle pabo’s!
van de kerngroep WSK, 10 februari 2021