Goede leerkrachten, goede hulp, goede faciliteiten, goed materiaal.

Geachte Kamerleden,

Ik stuur u een bericht om nog eens te benadrukken dat het echt nodig is om het onderwijs aan kleuters nog eens grondig onder de loep te nemen.

Ik ben 37 werkzaam geweest in het basisonderwijs en dan voornamelijk in het kleuteronderwijs. De meeste jaren heb ik met zeer veel plezier daarin gewerkt, maar de laatste jaren werden de omstandigheden moeizamer en moeizamer. En dan praat ik niet over de kinderen maar over alle maatregelen die ingevoerd werden en helemaal niet des kleuters zijn. Ik kon mij erover verbazen dat naar “mijn”kleuter zo krampachtig en al snel een stempel gevend, werd gekeken. Een kleuter leert spelenderwijs en vaak ook met sprongen. De verwondering van de kleuter moet je gebruiken om mee aan de slag te gaan. Taal is inderdaad heel belangrijk: veel voorlezen, opzegversjes aanleren, poppenkast spelen, zingen, toneel spelen, laten vertellen, attributen benoemen en wat heel belangrijk is: kinderen samen laten spelen. Er is gebleken dat kinderen van elkaar heel veel “taal “opsteken. Kijken naar kinderen is heel belangrijk. Wat zie je? Wat heeft het kind nodig? Hoe help je het kind verder! Dan moet je natuurlijk wel weten van de ontwikkelingsniveaus van de kinderen. Ik heb een aantal keer samen met een collega gewerkt die hiervan niets geleerd had op de Pabo. Of ze hadden bovenbouw specialisatie, dus konden er niet van weten. Zo langzamerhand werd de kleuter als een lagere schoolkind behandeld: toetsen, veel zitten aan een tafeltje om werkbladen te doen. Lang in de kring om met taal bezig te zijn en dan ook nog eens in de kleine kring.  Dit terwijl en jongste kleuter gemiddeld maar 6 minuten stil kan zitten. Veel gaat over de hoofden van kleuters heen als dit op deze wijze gebeurd. Maar als ze onrustig werden kregen ze al snel weer een stempel dat er niets aan de hand was! Wat een afreken cultuur werd het! Als je alle formulieren e.d. maar in orde had leek wel of het goed was. Dat je een juf was met ervaring met inzicht in de kleuter, werd steeds minder belangrijk. Vertrouwen in de leerkracht en vertrouwen in het kind is dat niet het belangrijkste?! Een kind heeft drommels goed door dat jij het beste met hem voor hebt en in hem gelooft. Het leuke speelse aspect van het kleuteronderwijs werd steeds minder en je moest er voor vechten. Het gekke is dat veel ouders het wel zagen en heel blij waren met onze kennis en hulp. Zo werd ook gezegd: zonde voor het onderwijs dat je gaat stoppen. Na na mij nog een collega, die hetzelfde kreeg te horen. Wat ons het meeste “pijn”deed is dat er niet naar ons geluisterd werd, wij hadden maar uit te voeren.

Ook in de peuterspeelzaal die bij ons inzit, kwamen de letters, cijfers en woorden te hangen. Nee spelen, voorlezen, benoemen, vraag en antwoord, zingen, spelenderwijs tellen etc. Het is niet zo moeilijk, maar wordt moeilijk gemaakt.

En al die administratie! Waarvoor, voor wie? En al die commissies en vergaderingen, komen ze echt het onderwijs ten goede? Ik vond een oude aanstelling van iemand uit 1970. Daarin stond dat ze tenminste 2 keer per jaar gingen vergaderen. Inmiddels  is het bijna 2 keer per week. Kijk eens en filmpje uit Denemarken als de kleuters met elkaar naar buiten gaan en daar spelen, wat van de natuur leren, sociale vaardigheden ontwikkelen en wat nog niet meer.

In deze tijd is het niet altijd eenvoudig, maar we moeten geen problemen creëren door niet op de juiste wijze met onze kinderen om te gaan. E moeten een opleiding creëren die leerkrachten voldoende handvaten geeft om op de juiste manier met elk kind om te gaan. In ons schoolplan stond dat elk kind er toe doet en zijn of haar talenten mag ontplooien. Maar dat is niet zo. We leven in een afrekencultuur . Terwijl werken met kinderen toch het aller-leukste zou moeten zijn wat er is. Hier moeten we toch in investeren! Goede leerkrachten, goede hulp, goede faciliteiten, goed materiaal.

Bij mijn afscheid citeerde ik Nelson Mandela:

“De ziel van de samenleving kan zich niet op betere wijze openbaren dan door de manier waarop ze haar kinderen behandelt.”

Misschien zegt dit in deze tijd nog wel veel meer dan mijn woorden!

Hoogachtend, Rita de Goede