‘Spelen serieus nemen’ door Louise Berkhout, uitgeverij Boom 2021
De schrijver is docent aan de Hogeschool Leiden, is gepromoveerd op onderzoek naar spelen en psychosociale gezondheid. Zij doet onderzoek naar spel, schrijft in vakbladen en geeft lezingen.
Iedereen weet inmiddels wel dat spelen belangrijk is, maar in relatie tot cognitief leren wordt het over het algemeen genomen toch vaak van ondergeschikt belang geacht. Berkhout overtuigt ons op een positieve en praktische manier van het belang van ‘vrij spelen zonder vooropgezet doel’ ten bate van de fysieke, emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Maar ook op latere leeftijd is het een stimulans voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen, veerkracht en flexibel denken: ‘Eigenlijk houdt spelen nooit op, ook niet als je volwassen bent’. Dit boek is een inspiratiebron voor leerkrachten en scholen om een visie te ontwikkelen en op basis daarvan vorm te geven aan ideeën voor het lesgeven. Maar ook om op te roepen tot een speelse houding bij de leerkracht zelf.
Over het vrije karakter van spel bestaan veel misverstanden en dat merken we door de methodes die aangereikt worden om ‘op een speelse manier’ tot cognitief leren te komen. Allemaal met het vooropgezette doel om kennis bij te brengen en voorbijgaand aan het belang van vrij spel. Dat laatste wordt in dit boek haarfijn uitgelegd en onderbouwd met gedegen onderzoek.
Als we kinderen vrij laten spelen, zonder te interveniëren, dan gebeuren er de gekste dingen, die misschien voor volwassenen niet zo zinnig lijken, maar de basis zijn voor het latere serieuze werk. Zoals het bouwen van een hut met strijkplank en stoelen als voorbereiding op het latere in elkaar zetten van een Ikea kast.
Of we komen deze kinderen later tegen op een podium, waar ze als kunstenaar, artiest of acteur een nieuwe kijk geven op onze werkelijkheid.
En dan komen we bij de belangrijke boodschap van dit boek: spelen is een serieuze zaak!
Elly Dienske
oud-leerkracht basisonderwijs
lid van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK)